93/6/7
4:0 ص
مقدمه:
جغرافیای انسانی در دهههای اخیر دستخوش تحولات مهمی گردیده که این تغییرات نه تنها در روش بلکه در محتوا ظهور یافته است. در این راستا مطالب جدیدی مطرح شده و عناوین تازهای اتخاذ گردیده است. یکی از موضوعات بالقوه قدرتمندی که در تحقیقات میدانی جغرافیا در حال نشو و نما میباشد بر مسایل مربوط به زنان و تقسیم کار جنسیتی تاکید میورزد ضرورت طرح اینگونه سوالات از یک سو ناشی از آگاهی فزاینده جغرافیدانان در جهت بکارگیری قواعد و قوانین اجتماعی در تجزیه و تحلیلهای جغرافیایی بوده و از سوی دیگر به این دلیل بوده است که جهت انجام اصلاحات لازم برای رسیدن به چهارچوب عملی و نتیجهگیری صحیح از مسایل خاص اجتماعی- فضایی الزاماً بکارگیری ابزارها و تکنیکهای خاص این علم ضرورت مییابد.
بدین منظور در سال 1984 اولین کتابی که با دیدگاه جغرافیا و جنسیت تدوین شده بود به چاپ رسید این کتاب در حال حاضر خارج از چاپ میباشد.
ظهور علاقهها و توجه بیشتر به شناخت موقعیت زنان در جغرافیای بریتانیا عمدتاً در اواخر 1970 آغاز گردید. در ایالات متحده و بریتانیا ابتدا در جهت برخورداری زنان و دسترسی برابر آنان به منابع از جمله اشتغال تاکید بیشتری صورت میگرفته و در پی آن زنان در تحقیقات جغرافیایی توجه بیشتر را کسب نمودند.
به دنبال آن به سرعت یک جغرافیای فمنیست واضحتری توسعه یافت که نه تنها بر موارد مطالعه جغرافیا بلکه به روش به کار رفته برای سازماندهی این دانش به منظور جلب نظرات بیشتر به امور زنان با دید انتقادی مینگریست. این انتقادات بیشترین بحثها را در طی 15 سال در توسعه جغرافیا برانگیخته است.
جغرافی دانان فمنیست مدت زیادی این مساله را که در نظم حاکم توسط مردان نتایج جدی را در بر داشته و اینکه چه چیزی به عنوان دانش جغرافیای واقعی به حساب میآید و هم چه کسی میتواند چنین دانشی را گسترش دهد، مورد بحث قرار دادهاند. آنها اصرار داشتند که جغرافیا یک سری فرضیات نامعین درباره اینکه مردان و زنان چه کاری انجام میدهند و اینکه آن نظمی که بر فضاها، مکانها و چشماندازها متمرکز شده یک نظم مردانه است را مطرح میکند.
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
مقدمه: 8
فصل اول 11
طرح تحقیق 11
1-1- بیان مساله: 12
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق: 14
1-3- فرضیه: 19
1-4- اهداف تحقیق: 20
1-5- پیشینه تاریخی: 21
پیشینه مطالعات در رابطه با زنان در ایران 28
1-6- روش شناسی تحقیق: 30
1-7- محدودیتهای پژوهش: 36
1-8- تعریف اصطلاحات و واژهها: 37
زن در توسعه 38
نیروی کاردستمزدی 38
کارخانه برای کارفرما 39
کاربرای خود 40
کاریاوری 40
کارخانوادگی بدون دستمزد 41
فصل دوم 42
کلیات و مبانی نظری پژوهش 42
2-1- توسعه و اهداف آن «دیدگاههای نظری» 43
2-2- توسعه با تاکید بر نقش زنان: 49
2-3- دیدگاههای موجود در تئوری زن و توسعه: 55
رفاه: 55
فقرزدایی: 57
برنامههای فقرزدایی و اشتغالزا برای زنان: 58
2-4- نقش مشارکت زنان در اقتصاد روستایی 64
2-4-1- اهمیت اشتغال زنان در مناطق روستایی 66
2-4-2- جایگاه زنان در توسعه روستایی و کشاورزی 70
2-4-4- صنایع دستی 80
2-4-4-1- تاریخچه صنایع روستایی در ایران 80
2-5-4-2- اهداف ایجاد صنایع روستایی 83
2-4-4-3- نقش زنان روستایی در تولید صنایع دستی 83
2-4-4-4- اثرات صنایع روستایی بر اشتغال زنان روستایی ایران 84
2-5- اهرم آموزش و کیفیت بهرهگیری زنان: 87
2-6- توسعه پایدار و نقش محوری زیست محیطی زنان روستایی: 91
2-7- مسائل و مشکلات زنان روستایی 96
فصل سوم 106
کلیات و ویژگیهای طبیعی تالش 106
3-1- موقعیت، حدود و وسعت: 110
3-2- توپوگرافی: 112
3-3- اقلیم 116
3-3-1- شرایط اقلیمی منطقه: 116
3-3-3- بارندگی: 118
3-3-4- رطوبت نسبی: 120
3-3-5- تبخیر: 120
فصل چهارم 122
نگرشی بر جغرافیای انسانی تالش 122
4-1- توزیع و تراکم جمعیت: 123
4-2- ساخت جنسی و سنی 124
4-3- نیروی انسانی و اشتغال 126
4-3-1- جمعیت شاغل بر حسب گروههای عمده فعالیت: 128
4-4- جمعیت و تغییرات آن: 128
4-5-1- میزان موالید در شهرستان تالش: 131
4-5-2- باروری: 131
4-5-3- مرگ و میر: 132
4-5-4- رشد جمعیت در شهرستان تالش: 133
4-5-5- مهاجرت در شهرستان تالش: 133
4-6- وضع سواد و کیفیت آموزش 135
4-6-1- بررسی وضع سواد در شهرستان تالش: 135
4-6-2- آموزش: 137
4-6-3- نهضت سوادآموزی: 138
4-7- بهداشت و درمان 141
4-8- شاخصهای بهداشتی 142
فصل پنجم 143
5-1- عوامل موثر بر نقش و سهم زنان در فعالیتهای روستایی منطقه 144
5-1-1- بستر اکولوژیکی و عمومی منطقه مورد مطالعه: 144
5-1-2- بستر جمعیتی روستاهای منطقه مطالعاتی: 147
حجم خانوار: 149
5-1-3- متغیرهای اکولوژیکی- اقتصادی در روستاهای شهرستان تالش: 150
5-1-4- سهم زنان در فعالیتهای اقتصادی روستا: 152
5-1-5- نقش و حیطه کارزنان در فعالیتهای غیر زراعی: 155
5-1-5-1- دامداری و پرورش طیور: 156
5-1-5-2- زنبورداری: 161
5-1-5-3- نوغانداری: 163
5-1-5-4- صنایع روستایی: 166
صنایع تبدیلی – صنایع دستی: 167
5-2- ویژگیهای اجتماعی – اقتصادی فعالیتهای زنان روستایی منطقه 171
5-2-1- تفاوتهای جنسی در نحوه بهره گیری از سواد و تأثیر آن بر اقتصاد روستایی منطقه: 171
5-2-2- کم و کیف درگیری زنان در انواع فعالیتها: 174
5-2-3- منزلت اجتماعی و اشتغال زنان: 184
5-2-4- جایگاه اشتغال زنان و درآمد خانوار در منطقه: 188
5-2-5- نقش و جایگاه تصمیم گیری و مدیریتی زنان در امور تولیدی وخانوادگی: 195
5-3- نقش زنان روستایی تالش در حمایت و حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست: 202
فصل ششم 208
نتیجه گیری: 209
آموزش زنان = آموزش جامعه 210
نقش سازمانهای غیر دولتی NGO و مشارکت زنان در پروژههای توسعه: 213
سیاست ملیزنان روستایی جمهوری اسلامی ایران: 218
حفظ کیان خانواده: 220
کاهش فقر و تأمین عدالت اجتماعی: 221
سیاستها: 223
تأمین نیازهای بهداشتی: 223
ارتقای منزلت زنان روستایی: 225
فهرست منابع مأخذ فارسی: 226
فهرست منابع و ماخذ لاتین: